-
1 purgo
āvī, ātum, āre [из purīgo от purus + ago ]1) чистить, очищать (cloacas Dig etc.; urbem C); перебирать ( pisum in lance Pt); расчищать ( viam Dig); прочищать, слабить ( radix multum valet ad purgandum C)3) оправдывать или оправдываться (в чём-л.) (p. facīnus QC; dedecora alicujus Eutr); опровергать ( crimen C)aliquem de aliquā re или alicujus rei p. C etc. — оправдывать кого-л. в чём-л.p. se alicui C — оправдываться (защищать себя) перед кем-л.innocentiam suam p. L — доказать свою невиновность4) очищать, освобождатьp. ravim Ap — излечиваться от хрипотыp. rationes Su — регулировать счёты, учинять расчёт, расплачиваться сполна5) убирать (rudēra Su; sordes Cld); удалять, устранять ( meturo doloris O) -
2 purgo
purgo, āvi, ātum, 1, v. a. [contr. for purigo, from purum ago], to make clean or pure, to clean, cleanse, purify (class.).I.Lit.:2.oleam a foliis et stercore purgato,
Cato, R. R. 65, 1: cum falcibus purgarunt locum, cleared the place, freed it from bushes, etc., Cic. Tusc. 5, 23, 65; Liv. 24, 19:arva longis ligonibus,
Ov. P. 1, 8, 59:domum muribus,
Phaedr. 1, 22, 3:fossas,
Plin. 18, 26, 64, § 236:proprios leniter ungues cultello,
Hor. Ep. 1, 7, 51: cana labra, i. e. to clear or free from beard, Mart. 9, 28, 5:pisces,
Ter. Ad. 3, 3, 22:segetes,
Plin. 18, 26, 65, § 241.— Absol.:levi sarculo purgare,
Plin. 18, 26, 65, § 241.—Mid.:purgor in amni,
wash, Sil. 8, 125.—In partic., in medic. lang., to cleanse by stool, vomiting, etc., to purge:B.quid scammoneae radix ad purgandum possit,
Cic. Div. 1, 10, 16; Cato, R. R. 157, 3:si is, qui saepe purgatus est, subito habet alvum suppressam,
Cels. 2, 12:qui purgor bilem sub verni temporis horam,
Hor. A. P. 302:se helleboro,
Val. Max. 8, 7, 5 fin.:se per inferna aut vomitione,
Plin. 25, 5, 21, § 51.—Transf.1.To make even by clearing away, to level, Inscr. Murat. 582 fin.; cf.:2.purgare viam proprie dicitur ad libramentum proprium redigere, sublato eo quod supra eam esset,
Dig. 43, 11, 1, § 1.—To clear away, remove:b.rudera,
Suet. Vesp. 8:vermes clavo aëneo,
Pall. 4, 10, 4:lapides,
id. 3, 6:sordes,
Claud. in Eutr. 1, 383; cf.:scindit se nubes et in aethera purgat apertum,
melts away, Verg. A. 1, 587.—In partic., in medicine, to remove or expel by purging, rinsing, etc., to heal, cure:II.purgatum te illius morbi,
Hor. S. 2, 3, 27:pituitas,
Plin. 20, 17, 73, § 188:fastidium lauri folio,
id. 8, 27, 41, § 101:suppurationes,
id. 23, 1, 16, § 24:tarditatem aurium,
id. 23, 2, 28, § 59:succus purgat cicatrices et nubeculas (oculorum),
id. 27, 12, 85, § 109.—Trop., to cleanse, purify (syn. lustro).A.In gen.:B. C.pectora,
Lucr. 6, 24:urbem,
Cic. Cat. 1, 5, 10:amplissimos ordines contaminatos veteri neglegentiā purgavit,
Suet. Vesp. 9:rationes,
to clear up, settle, pay, id. Calig. 29.—In partic.1.To clear from accusation, to excuse, exculpate, justify (syn. excuso):2.ut me purgarem tibi,
Plaut. Am. 3, 2, 28:QVIBVS DE REBVS VOS PVRGAVISTIS... QVOMQVE DE EIEIS REBVS SENATVEI PVRGATI ESTIS, S. C. de Tiburt. lin. 3 and 12 (ap. Grut. 499, 12): quod te mihi de Sempronio purgas, accipio excusationem,
Cic. Fam. 12, 25, 3:cui se purgat,
id. Or. 29, 230:ego me tibi purgo,
id. Fam. 15, 17, 1; so,Caesarem de interitu Marcelli,
id. Att. 13, 10, 3:si quis tibi se purgare volet, quod, etc.,
Q. Cic. Petit. Cons. 9, 35:si parum vobis essem purgatus,
Cic. Phil. 14, 6, 17:velle Pompeium se Caesari purgatum, ne, etc.,
Caes. B. C. 1, 8; cf. id. B. G. 1, 28:ea pars epistulae tuae, per quam te ac mores tuos mihi purgatos ac probatos esse voluisti,
Cic. Att. 1, 17, 7; Ter. Hec. 2, 2, 12:accedebant blanditiae virorum factum purgantium cupiditate atque amore,
Liv. 1, 9 fin.:factum,
Ov. P. 3, 2, 24:facinus,
Curt. 7, 5, 39; 5, 12, 8:crimina,
to disprove, Cic. Clu. 1, 3; Liv. 38, 48, 14; cf.probra,
Tac. A. 4, 42:adulescentem crimine civilis belli,
to acquit, id. ib. 3, 17:innocentiam suam,
to vindicate, Liv. 9, 26:suspicionem,
to remove, id. 28, 43:ea, quae ipsis obicerentur,
to refute, id. 8, 23:purget miles, quod vicerit hostem,
Sil. 7, 510:aliquem alicujus rei,
Liv. 37, 28:se adversus alicujus criminationes purgare,
Suet. Caes. 55:illi lacrimantes nunc purgare se,
Curt. 5, 10, 11.—With acc. and inf.:laborare regem, ut purganti se nihil hostile dixisse aut fecisse, fides habeatur,
Liv. 42, 14:qui purgarent nec accitos ab eo Bastarnas nec auctore eo quidquam facere,
id. 41, 19.—To cleanse or purge from a crime or sin with religious rites, to make expiation or atonement for, to expiate, purify, atone for, lustrate, = expiare, lustrare ( poet. and in post-Aug. prose):A.di patrii, purgamus agros, purgamus agrestes,
Tib. 2, 1, 17:populos,
Ov. F. 4, 640:myrtea verbena Romanos Sabinosque,
Plin. 15, 29, 36, § 119:pontifices purgantes moenia,
Luc. 1, 593:domus purgantur lustranturque,
Plin. 25, 9, 59, § 105. —With the crime or act as an object: nefas, Ov. M. 13, 952:crimen gladio,
Luc. 8, 518; Vulg. Ecclus. 47, 13.—Hence, purgā-tus, a, um, P. a.Cleansed, purified, pure ( poet.):B.auris,
Hor. Ep. 1, 1, 7:somnia pituitā purgatissima,
Pers. 2, 57:purgatioris auri vena,
Mart. Cap. 1, § 7 (cf. Plaut. Mil. 3, 1, 179).—Excused, exculpated: ita fiducia quam argumentis purgatiores dimittuntur, Sall. Fragm. ap. Non. 310, 22, and ap. Don. Ter. Phorm. 1, 4, 28.—C.Pure, freed from sin (eccl. Lat.):vota purgatiora, Aug. Civ. Dei, 6, 2: purgatissima ecclesia,
id. Doctr. Christ. 2, 16:pietas,
id. Ver. Rel. 1. —Hence, adv.: purgātē, purely:enucleate dicitur purgate, exquisite,
Non. 60, 5. -
3 pūrgō
pūrgō āvī, ātus, āre [purus+1 AG-], to free from what is superfluous, make clean, make pure, clean, cleanse, purify: piscīs ceteros purga, bone, T.: falcibus locum, cleared the ground: domum muribus, Ph.: educ omnīs tuos, purga urbem: miror morbi purgatum te illius, H.— To clear the body, purge: quid radix ad purgandum possit<*> Qui purgor bilem, purge myself of, H.— To clear away, remove: ligonibus herbas, O.: scindit se nubes et in aethera purgat apertum, melts away, V.: Cultello unguīs, trim, H.—Fig., of persons, to clear from accusation, excuse, exculpate, justify: Sullam ipsius virtus purgavit: me tibi: Caesarem de interitu Marcelli: si sibi purgati esse vellent, Cs.: civitatem facti hostilis, L.— To remove, refute, repel, justify: Aut ea refellendo aut purgando vobis corrigemus, T.: factum, O.: facinus, Cu.: purgandis criminibus, by disproving: suspicionem, remove, L.: ea, quae ipsis obicerentur, refute, L. — To establish, vindicate, plead: innocentiam suam, L.: viri factum (esse) purgantes cupiditate atque amore, pleading in excuse, L.: purgantibus iis multitudinis concursu factum, L.—In religion, to make atonement for, expiate, purify, atone for, lustrate: populos, O.: nefas, O.* * *purgare, purgavi, purgatus Vmake clean, cleanse; excuse
Перевод: с латинского на все языки
со всех языков на латинский- Со всех языков на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Русский